بررسی بازار محصولات آهنی و فولادی از ابتدای فروردین ماه سال جاری تاکنون نشان می‌دهد که روند قیمت آهن‌آلات افزایشی بوده است که این موضوع تحت تاثیر عوامل مختلف داخلی و خارجی رقم خورده است.
در تابستان ۱۴۰۳ همچون روال سال‌های گذشته به‌دلیل کمبود برق واحدهای تولیدی و صنعتی با معضلی به نام سهمیه‌بندی برق مواجه بودند و ازاین‌رو همه حلقه‌های زنجیره فولاد با کاهش تولید همراه شدند که اثر این موضوع را از حجم عرضه‌ها در تالار صنعتی و معدنی بورس کالای ایران می‌توان مشاهده کرد. ازطرفی به‌دلیل مسائل سیاسی و اقتصادی کشور نرخ ارز به‌طورپیوسته درحال رشد است و این موضوع نیز به‌صورت مستقیم در قیمت‌گذاری محصولات آهنی و فولادی همچون تیرآهن، میلگرد و ورق تاثیر مستقیم دارد.
فصل زمستان نیز واحدهای تولیدی با چالش کمبود گاز مواجه بودند و در این فصل نیز کاهش تولید و عرضه در تالار صنعتی بورس کالای ایران رقم خورد. با ورود نرخ ارز به کانال‌های بیش از ۹۰ هزار تومان روند صعودی قیمت آهن بیش از پیش طی شد به‌طوری‌که میلگرد سطح ۳۳ هزار تومانی به ازای هر کیلوگرم را فتح کرد. تداوم رشد نرخ ارز موجب شده تا با نزدیک شدن به پایان سال صنعتگران بخش فولاد نسبت به تعطیلی واحدهای تولیدی خود بیشتر ابراز نگرانی کنند، چراکه با افزایش انتظارات تورمی و رشد هزینه‌های تولید عملا وضعیت واحدهای صنعتی برای تولید سخت خواهد شد و در مقابل کمبود نقدینگی در زنجیره فولاد نیز گره این بخش را سفت‌تر کرده است.
ضعف تقاضا مصرفی بلای جای زنجیره فولاد
تداوم رکود در بخش مسکن و ساخت‌وساز در کشور موجب شده تا ضعف تقاضای مصرفی برای میلگرد به‌وجود بیاید و عمده تقاضای فولاد به‌صورت مستقیم و قانونی با نرخ ارز بازار مبادله و یا غیرمستقیم و از طریق کانال‌های مختلف (با نرخ ازاد ارز) در حال صادرات به کشورهای همسایه است. این درحالی است که بیشتر فعالان بخش فولاد، رکود فعلی در بازار داخلی را تایید می‌کنند. با‌این‌وجود به‌دلیل تحریم‌ها و شرایط اقتصادی کشورهای همسایه فروش خارجی و بخش صادرات فولاد ایران نیز نسبت به سال‌های گذشته تضعیف شده است و این موضوع نیز به‌عنوان یکی از مهم‌ترین عوامل کمبود نقدینگی در زنجیره فولاد به‌حساب می‌آید.
ه‌طورکلی قیمت در بخش فولاد چه در بازار آزاد و چه در رینگ فیزیکی درحال افزایش است که عرضه‌های اعتباری در تالار صنعتی بورس کالا به عنوان محرک افزایش قیمت‌ها شناخته می‌شود و این درحالی اتفاق می‌افتد که میزان تقاضا برای انواع مختلف از محصولات آهنی و فولادی کاهش یافته است. گواه این موضوع اختصاص پایین‌ترین قیمت میلگرد در بازار نقدی و داخلی است و این درحالی رقم می‌خورد که در معاملات اعتباری بورس کالا بالاترین قیمت به میلگرد اختصاص می‌یابد و باتوجه‌به کمبود نقدینگی در زنجیره اغلب مشتریان به سمت خریدهای اعتباری سوق می‌یابند. در این میان وزارت صمت فقط نقش بیننده وضعیت صعودی بازار را دارد و پیش‌بینی می‌شود این وضعیت تا پایان سال جاری ادامه داشته باشد. تثبیت نرخ دلار و اتمام محدودیت‌های انرژی و برق می‌تواند قیمت‌ها را کنترل کند که در شرایط فعلی کشور نیز این موضوع دور از انتظار است.
رشد ۳ درصدی هفتگی قیمت در زنجیره فولاد
در این بحبوحه، وزارت صمت نیز با تغییر فرمول قیمت‌گذاری قیمت پایه عرضه همه محصولات زنجیره فولاد وضعیتی را به‌وجود آورده که بازار فولاد با حمایت عرضه‌های اعتباری تولیدکننده‌های بزرگ محصولات فولادی در رینگ فیزیکی بورس کالای ایران زنده بماند و قیمت‌ها تحت تاثیر نرخ ارز، هر هفته چیزی حدود ۲ تا ۳ درصد با رشد همراه باشد. بازارگردانان و دلالان موجب روند صعودی قیمت محصولات فولادی هستند و وزارت صمت نیز دخالتی در کنترل قیمت‌ها نمی‌کند.
بررسی بازار آزاد فولاد نشان می‌دهد که تیرآهن به‌عنوان یکی از مهم‌ترین محصولات زنجیره از ابتدای سال ۱۴۰۳ همچون دیگر محصولات تحت تاثیر افزایش نرخ ارز و محدودیت‌های گاز و برق با رشد قیمت همراه باشد. این مسیر صعودی به‌صورت پیوسته و آهسته رقم خورده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که در ابتدای آذر ماه سال جاری قیمت تیرآهن سایز ۲۲ ذوب آهن تحویل کارخانه ۲۷ هزار تومان به ازای هر کیلوگرم ثبت شده است که در اسفند ماه ۱۴۰۳ به سطح ۳۶ هزار تومان به ازای هر کیلوگرم افزایش یافته است و به‌عبارت بهتر رشد ۲۵ درصدی در مدت ۳ ماه اخیر رقم خورده است که این موضوع تحت تاثیر افزایش نرخ ارز بوده است و در ادامه سال نیز پیش‌بینی می‌شود با تداوم وضعیت نرخ ارز تیرآهن به مسیر صعودی خود ادامه دهد.
در بازار ورق سیاه نیز وضعیت قیمتی در مدار صعود است به‌طوری‌که در ابتدای آذر ماه سال جاری قیمت ورق سیاه در بازار آزاد ۳۵ هزار تومان به ازای هر کیلوگرم بود و در ابتدای اسفند ماه ۱۴۰۳ به سطح ۴۴ هزار تومان رسید که افزایش ۲۰ درصدی را نشان می‌دهد و این رشد قیمت نیز تحت تاثیر محدودیت انرژی و افزایش انتظارات تورمی رقم خورده است.
ورود میلگرد بورسی به کانال ۳۳ هزار تومانی
همچنین بررسی تالار صنعتی و معدنی بورس کالای ایران گویای آن است که وضعیت میلگرد به عرضه‌های اعتباری و فرمول جدید قیمت‌گذاری بستگی دارد و همه مقاومت‌های سقف قیمتی را شکسته و درحال فتح قیمت است. در این حال واحدهای نورد بزرگ فعال در کشور از این فرصت پیش آمده استفاده می‌کنند و عملا افسار بازار فیزیکی و آزاد را به‌دست گرفته‌اند. میلگرد ۲۲ ذوب آهن در بازار آزاد در آذر ماه سال جاری در کانال ۳۴ هزار تومان به ازای هر کیلوگرم بود که در ابتدای اسفند ماه با قیمت ۳۵ هزار تومان مورد معامله قرار گرفت. این درحالی است که میلگرد بورسی که در کانال ۲۷ هزار تومان بود در معاملات هفته روز نخست اسفند ماه در تالار فیزیکی با حمایت عرضه‌های اعتباری وارد کانال ۳۳ هزار تومان شد که این موضوع نیز باعث افزایش قیمت میلگرد بازار آزاد طی هفته‌های آتی خواهد شد. بررسی بازار آزاد نشان می‌دهد که کف قیمت پیشنهادی برای میلگرد آجدار در راستای افزایش قیمت شمش، به سختی زیر ۳۵ هزار تومان به فروش می‌رسد. رکود بر همه حلقه‌های زنجیره فولاد رسوخ کرده و این بخش به خواب زمستانی عمیق فرو رفته است و رکود در بخش مسکن و ساخت‌وساز نیز وضعیت تقاضای مصرفی را تضعیف کرده است و همه نگاه‌ها و چشم‌اندازها به‌سمت گسترش راه‌های صادراتی محصولات آهنی و فولادی به کشورهای همسایه است که در شرایط سیاسی و اقتصادی کشور برنامه‌ریزی برای آن عملا دشوار است.
به‌طورکلی بازار فولاد در شرایط نابسامانی به‌سر می‌برد و رشد قیمت‌ها تا حدودی توانسته به این صنعت را سرپا نگه دارد. افزایش قیمت در همه لایه‌های زنجیره فولاد درحال رخ دادن است و تغییر فرمول‌گذاری در بورس کالا نیز از این موضوع حمایت می‌کند و با تداوم رشد نرخ ارز قیمت همه محصولات همچون تیرآهن، ورق و میلگرد به‌عنوان محصولات مهم این زنجیره به روند صعودی خود ادامه خواهند داد و گرم شدن هوا و تثبیت نرخ ارز شاید بتواند به کمک این بخش بیاید.
