محمد آقاجانلو، معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت، در دومین همایش بین‌المللی صنایع و سازه‌های فولادی که در دانشکده فنی دانشگاه تهران برگزار شد، اظهار کرد: با وجود تولید سالانه حدود ۵ میلیون تن قراضه فولادی در کشور، هنوز بهره‌برداری کامل و هدفمند از این ظرفیت صورت نگرفته است. به گفته وی، استفاده گسترده‌تر از قراضه می‌تواند تا ۲۵ درصد در کاهش هزینه‌های تولید مؤثر باشد و نقش کلیدی در تحقق توسعه پایدار ایفا کند.
آقاجانلو با تأکید بر جایگاه فولاد در اقتصاد کشورها گفت: زمانی که از فولاد سخن می‌گوییم، در واقع درباره توسعه زیرساخت‌های شهری، حمل‌ونقل و صنایع گوناگون صحبت می‌کنیم. فولاد نه‌تنها بخش مهمی از اقتصاد صنعتی کشورها را تشکیل می‌دهد، بلکه در اجرای بسیاری از طرح‌های توسعه‌ای، عنصری حیاتی به‌شمار می‌رود.
وی در ادامه افزود: یکی از راهبردهای اصلی ایمیدرو که دانشگاه‌ها نیز می‌توانند در آن نقش مؤثری داشته باشند، اصلاح نگرش به نظام حکمرانی اقتصادی در بخش معدن و صنایع معدنی است؛ یعنی حرکت از تولید منبع‌محور به‌سوی تولید دانش‌محور با هدف افزایش پیچیدگی اقتصادی. در گذشته، به دلیل وجود انرژی ارزان، نیروی انسانی در دسترس و مواد اولیه فراوان، عمده سرمایه‌گذاری‌ها به تولید خام محدود می‌شد، اما امروز نیازمند توسعه‌ای کیفی و پایدار هستیم.
معاون وزیر صمت بازیافت قراضه را یکی از ارکان اصلی گذار به سمت “فولاد سبز” عنوان کرد و گفت: بازیافت هر تن فولاد می‌تواند به‌طور قابل توجهی از مصرف انرژی، آب و تولید پسماند معدنی بکاهد و مسیر دستیابی به توسعه پایدار را هموار کند.
مروری بر وضعیت جهانی صنعت فولاد
رئیس هیأت عامل ایمیدرو با اشاره به آخرین آمار جهانی صنعت فولاد گفت: تولید جهانی فولاد از مرز ۱.۹ میلیارد تن در سال عبور کرده است. چین با در اختیار داشتن حدود ۵۰ درصد از این میزان، بزرگ‌ترین تولیدکننده جهان به شمار می‌رود. پس از آن، هند، ژاپن، ایالات متحده و اتحادیه اروپا بازیگران اصلی این صنعت هستند. ترکیه نیز با تولید سالانه بیش از ۳۶ میلیون تن، یکی از صادرکنندگان مهم منطقه‌ای محسوب می‌شود و ایران در جایگاه بعدی قرار دارد.
وی ادامه داد: طبق پیش‌بینی‌ها، تا سال ۲۰۵۰ سهم چین از تولید جهانی فولاد به‌دلیل رسیدن به سطح توسعه‌یافتگی، به حدود ۳۴ درصد کاهش خواهد یافت. همچنین، بخش عمده سرمایه‌گذاری‌ها در آینده به سمت انرژی‌های تجدیدپذیر و تولید هیدروژن به‌عنوان نهاده کلیدی در تولید فولاد سبز متمایل خواهد شد.
آقاجانلو افزود: در این مسیر، بخش قابل‌توجهی از سرمایه‌گذاری‌ها به سمت توسعه آهن اسفنجی و فولادسازی با استفاده از کوره‌های قوس الکتریکی سوق می‌یابد. وی همچنین به تحول در ساختار هزینه‌ای تولید اشاره کرد و گفت: در حال حاضر، در روش کوره بلند بین ۵۰ تا ۸۰ درصد هزینه به مواد اولیه اختصاص دارد، اما با گسترش فولاد سبز و اهمیت یافتن انرژی، این سهم به کمتر از ۵۰ درصد کاهش خواهد یافت.
وضعیت صنعت فولاد ایران و افق ۱۴۰۴
آقاجانلو در ادامه درباره وضعیت فولاد ایران گفت: کشور با ظرفیت اسمی تولید ۵۰ میلیون تن و تولید واقعی بیش از ۳۰ میلیون تن فولاد خام در سال، در میان ۱۰ کشور برتر تولیدکننده فولاد جهان قرار دارد. صنعت فولاد امروز یکی از ارکان مهم صادرات غیرنفتی، ارزآوری و اشتغال کشور محسوب می‌شود.
وی با اشاره به هدف‌گذاری ۵۵ میلیون تن ظرفیت تولید در چشم‌انداز سال ۱۴۰۴، اظهار داشت: با وجود ظرفیت‌های مطلوب، هنوز در بخش تولید با ظرفیت خالی بیش از ۳۰ درصدی در زنجیره فولاد مواجه هستیم. برای تحقق ظرفیت اسمی و دستیابی به بهره‌وری مطلوب، لازم است از توان دانشگاه‌ها، اساتید و شرکت‌های دانش‌بنیان بهره‌برداری بیشتری شود.
معاون وزیر صمت تأکید کرد: در حال حاضر، ۱۷ درصد از کل صادرات غیرنفتی کشور مربوط به صنعت فولاد است و این صنعت به‌تنهایی حدود ۵ درصد از تولید ناخالص داخلی (GDP) را به خود اختصاص داده است.
