پیشتازی چین در انرژیهای پاک؛ جهشی استراتژیک فراتر از رقابت تجاری با آمریکا
چین با سرمایهگذاری سنگین و توسعه سریع فناوریهای نوین انرژی، از جمله راکتورهای توریمی و پروژههای همجوشی هستهای، در مسیر تبدیل شدن به رهبر جهانی انرژیهای پاک قرار گرفته است.
بر اساس گزارش «اویل پرایس»، همزمان با اجرای تعرفههای جدید آمریکا علیه چین از اول اوت، که با هدف مهار رقابت اقتصادی پکن طراحی شدهاند، تحلیلگران معتقدند این اقدامات بیشتر به نفع چین تمام خواهد شد. کاهش سطح تعرفهها از تهدید اولیه ۱۴۵ درصد به ۳۰ درصد، نه تنها آسیب خاصی به اقتصاد چین وارد نمیکند، بلکه حتی انگیزه تجارت با پکن را در میان کشورها افزایش داده است.
در حالیکه ایالات متحده تمرکز خود را بر وضع تعرفههایی در بخشهایی مانند فولاد و مس قرار داده، چین با قدرت در حال پیشروی در بخش حیاتیتر انرژیهای تجدیدپذیر است. بنا بر گزارش پایگاه خبری «هیل»، انرژیهای پاک در سال ۲۰۲۴ بیش از ۱۰ درصد از تولید ناخالص داخلی چین را به خود اختصاص دادهاند. این در حالی است که آمریکا در دوره ریاستجمهوری ترامپ، روند توسعه انرژیهای پاک را متوقف کرده و به سمت سوختهای فسیلی بازگشته است.
چین در سال گذشته میلادی، با اختصاص ۱۳.۶ تریلیون یوان (معادل ۱.۹ تریلیون دلار) به بخش انرژی پاک، رکوردی بیسابقه بر جای گذاشت؛ رقمی معادل کل هزینه جهانی برای سوختهای فسیلی و تقریباً برابر با تولید ناخالص داخلی عربستان سعودی. این سرمایهگذاری عظیم به پکن اجازه داده است تا زنجیره تأمین انرژی پاک را در سطح جهان در دست گیرد و نفوذ خود را در بازارهای نوظهور گسترش دهد.
از جمله نوآوریهای برجسته، پیشرفت چشمگیر چین در ساخت راکتورهای توریمی است؛ فناوریای که با استفاده از سوخت رایجتر و کارآمدتر توریم، میتواند تا چند صد برابر مؤثرتر از راکتورهای سنتی عمل کند. اخیراً نیز چین موفق شد یک راکتور نمک مذاب با سوخت توریم را بدون توقف در تولید، دوباره سوختگیری کند؛ دستاوردی که میتواند تحولی در صنعت انرژی ایجاد کند.
در کنار این موفقیتها، پروژه همجوشی هستهای «خورشید مصنوعی» چین (EAST) توانست پلاسما را برای ۱۰۶۶ ثانیه در دمای بالا پایدار نگه دارد، رکوردی جهانی در این حوزه. در حالیکه آمریکا همچنان در تلاش برای توسعه این فناوریهاست، از نظر سرعت پیشرفت و بودجهگذاری، فاصله قابل توجهی با چین دارد.
به نظر میرسد رقابت واقعی آمریکا و چین، نه در میدان تعرفهها، بلکه در تسلط بر آینده انرژی جهان رقم خواهد خورد — و چین در حال حاضر گامهای بلندتری در این مسیر برداشته است.