بخش معدن و فلزات در مردادماه ۱۴۰۴ توانست با ثبت رشد دو رقمی در شاخص‌های تولید و فروش، جایگاه خود را به‌عنوان یکی از موتورهای محرک اقتصاد کشور تثبیت کند. این بخش در مقایسه با سایر صنایع عملکردی قابل‌توجه داشت و نقش پررنگی در افزایش ارزش‌افزوده بخش صنعت ایفا کرد.
بر پایه گزارش «مرکز پژوهش‌های مجلس» که به بررسی تحولات بخش حقیقی اقتصاد ایران پرداخته است، داده‌های مربوط به ۳۵۰ شرکت بورسی نشان می‌دهد شاخص‌های تولید و فروش شرکت‌های معدنی و فلزی در مردادماه روندی صعودی را پشت سر گذاشته‌اند و بخش معدن و فلزات در قیاس با سایر رشته‌فعالیت‌های صنعتی، عملکردی درخشان‌تر از خود به جای گذاشته است.
جهش شاخص‌های معدنی
آمارها نشان می‌دهد شاخص تولید شرکت‌های معدنی بورسی در مردادماه نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۱۹.۸ درصد افزایش یافته و در مقایسه با تیرماه نیز ۱۲.۹ درصد رشد داشته است. شاخص فروش این شرکت‌ها نیز نسبت به مرداد ۱۴۰۳ رشد ۱۷.۱ درصدی و در مقایسه با ماه قبل جهش ۳۳.۵ درصدی را تجربه کرده است. بررسی عملکرد پنج‌ماهه نخست سال جاری نیز نشان می‌دهد شاخص تولید و فروش معدنی‌ها به ترتیب ۱۰.۳ و ۹.۵ درصد نسبت به مدت مشابه سال گذشته افزایش یافته‌اند. تنها استثنا در این میان مربوط به تولید و فروش «کنسانتره» است که کاهش داشته است.
وضعیت صنایع فلزی و فلزات پایه
عملکرد بخش فلزات پایه نیز مثبت ارزیابی می‌شود. شاخص تولید این گروه نسبت به مرداد سال گذشته ۷.۶ درصد و در قیاس با تیرماه ۸.۲ درصد رشد کرده است. در همین حال، شاخص فروش فلزات پایه نسبت به مرداد سال گذشته افزایش ۰.۲ درصدی و در مقایسه با ماه گذشته جهش ۱۳.۷ درصدی را ثبت کرده است. بررسی جزئی‌تر نشان می‌دهد بیشتر زیربخش‌های فلزی رشد مثبت داشته‌اند؛ به جز «ریخته‌گری آهن و فولاد» در حوزه تولید و «فلزات گرانبها» در بخش فروش.
تصویر کلی صنعت و چالش‌های آن
این گزارش علاوه بر بخش معدن و فلزات، تصویری کلی از وضعیت صنعت کشور نیز ارائه می‌دهد. بر اساس داده‌ها، شاخص کل تولید صنعت در مردادماه نسبت به مدت مشابه سال قبل تنها ۱.۶ درصد افزایش داشته، در حالی که شاخص فروش با افت ۱.۶ درصدی همراه بوده است. با این حال، مقایسه ماهانه نشان می‌دهد هر دو شاخص تولید و فروش به ترتیب ۷.۱ و ۴.۴ درصد رشد داشته‌اند.
از منظر قیمتی نیز، نرخ رشد ماهانه قیمت شرکت‌های صنعتی بورسی در مرداد ۲.۳ درصد گزارش شده است. رشد نقطه‌به‌نقطه این شاخص با افزایش ۲.۴ واحد درصدی به ۴۳.۸ درصد رسیده و میانگین سالیانه شاخص قیمت فعالیت‌های صنعتی نیز نسبت به تیرماه ۲.۱ واحد درصد رشد داشته و رقم ۳۱.۲ درصد را نشان می‌دهد.
اهمیت داده‌های ماهانه بورسی
مرکز پژوهش‌های مجلس در پایان گزارش خود بر اهمیت شاخص‌های ماهانه شرکت‌های بورسی تأکید کرده و آن‌ها را جایگزینی معتبر برای آمارهای رسمی بانک مرکزی و مرکز آمار دانسته است؛ چرا که این آمار رسمی معمولاً با وقفه زمانی منتشر می‌شوند. دسترسی به داده‌های ماهانه به سیاستگذاران کمک می‌کند تصویری دقیق‌تر و به‌موقع‌تر از تحولات بخش صنعت و معدن در اختیار داشته باشند و بتوانند برای مدیریت چالش‌ها و بهره‌گیری از فرصت‌ها، تصمیمات کارآمدتری اتخاذ کنند.
